به نوشته ال پاییس، در بیانیه پایانی اجلاس اوناسور که با حضور سران 9 کشور آمریکای جنوبی در سانتیاگو د چیله برگزارشد، رهبران کشور‌های حاضر در اجلاس علاوه بر حمایت از دولت اوو مورالس بر سر ایجاد یک کمیسیون جهت انجام تحقیقات درباره درگیری‌های خشونت بار در ایالت پاندو به توافق رسیدند. طی هفته‌های اخیر و در جریان درگیری میان هواداران اوو مورالس و طرفداران فرمانداران پنج منطقه خودمختار بولیوی دست کم 30 نفر کشته شدند.
میچیله باچلت رئیس جمهور شیلی پیش از قرائت بیانیه پایانی اجلاس اوناسور در سخنانی گفت:"ما (سران اوناسور) در این اجلاس خواسته‌ایم نگرانی خود از وقایع جاری در بولیوی و همبستگی خویش را با ملت بولیوی اعلام کنیم.
میچله باچلت با اشاره تلویحی به اقدامات خشونت بار طرفداران فرماندار پاندو که به قتل تعداد زیادی از هواداران مورالس منجر شده گفت که هیچ شرایطی برای توجیه نقض حقوق بشر به ویژه نقض حق زندگی به منظور دستیابی به اهداف سیاسی وجود ندارد.
رهبران کشور‌های آمریکای جنوبی در بیانیه پایانی 9 ماده‌ای اجلاس اوناسور بر این نکته تاکید کرده‌اند که دولت‌های آن‌ها با قاطعیت هرگونه شرایطی را که منجر به از بین رفتن نظم و مورد تهدید قرار گرفتن تمامیت ارضی بولیوی شود را رد می‌کنند.
در بیانیه پایانی پایانی اجلاس اوناسور سران آمریکای جنوبی ضمن محکوم کردن هرگونه حمله به موءسسات دولتی و یا نیرو‌های حافظ نظم از سوی گروه‌هایی که به دنبال بی ثبات کردن دموکراسی در بولیوی هستند، خواستار باز پس گرداندن این موءسسات به دولت بولیوی به عنوان پیش شرط مذاکرات شده‌اند.
در اجلاس اوناسور سران نه کشور آمریکای جنوبی حضور یافته بودند: کریستینا فرناندس دکرچنر (آرژانتین)، اوو مورالس(بولیوی)، لولا دا سیلوا (برزیل)، الوارو اوریبه(کلمبیا)، رافائل کورئا(اکوادور)، فرناندو لوگو(پاراگوئه)، تاباره واسکس(اوروگوئه) و هوگو چاوز(ونزوئلا). میچله باچلت رئیس جمهور شیلی نیز به عنوان رهبر سیاسی کشور میزبان در این اجلاس شرکت جسته بود.
پیشینه اختلافات در بولیوی
اجلاس کشور‌های عضو اوناسور در حالی روز دوشنبه 15 سپتامبر کار خود را آغاز کرد که از روز جمعه 12 سپتامبر دست کم 16 نفر در درگیری‌های مسلحانه در استان جدایی طلب پاندو در شرق بولیوی کشته شدند.
افزایش میزان درگیری‌ها در این ایالت سبب شد تا دولت اوو مورالس در ایالت پاندو حکومت نظامی اعلام کند.[بولیوی؛ اعلام حکومت نظامی در ایالت پاندو]
فرماندار ایالت پاندو و سه ایالت شورشی دیگر مخالف بازنگری در قانون اساسی بولیوی و تدوین طرح اصلاحات ارضی هستند.
مخالفین دولت مورالس خواستار آن شده‌اند که وی رفراندوم ماه دسامبر سال جاری را که درباره تدوین قانون اساسی جدید برگزار می‌شود، برگزار نکند.
مقامات در ایالات سانتاکروز، بنی، پاندو و تاریخا که در مناطق گازخیز و ثروتمند غرب بولیوی موسوم به نیمه ماه (Media Luna) با اصلاحات پیشنهادی مورالس در قانون اساسی بولیوی مخلفت می‌کنند و خواستار دریافت در آمد دولتی گاز شده‌اند.
اوو مورالس اعلام کرده است که مالیات دریافتی از درآمد گاز را به صندوق پس از انداز باز نشستگی اختصاص خواهد داد.
اما اختلاف اصلی این ایالات با دولت بولیوی در بازنگری قانون اساسی است، فرمانداران این ایالات شورشی که خودمختاری خود را از دولت مرکزی اعلام کرده‌اند، با پیشنهاد مورالس برای برگزاری همه پرسی جهت انجام پاره‌ای از تغییرات در قانون اساسی بولیوی مخالف هستند.
این ایالات که سرخ پوستان از نظر جمعیتی در آن‌ها در اقلیت قرار دارند، با قانون اساسی که از سوی حزب نهضت سوسیالیستی تدوین شده است مخالفت می‌کنند این قانون اساسی آن گونه که مورالس رییس جمهوری بولیوی می‌گوید جهت پایان دادن به 500 سال استثمار جمعیت بومی بولیوی تدوین شده است.
برمبنای تغییرات انجام شده در پیش نویس قانون اساسی بولیوی، قدرت سیاسی بیشتری به جوامع سرخ پوست در این کشور اعطا خواهد شد.
در پیش نویس قانون اساسی جدید بولیوی همچنین پیشنهاد شده است که رییس جمهوری این کشور دو دوره 5 ساله متوالی این سمت را عهده دار شود. پیش نویس قانون اساسی جدید بولیوی پیش از تصویب نهایی باید به همه پرسی مردمی گذاشته شود.
